Szkoła Podstawowa nr 127 im. Henryka Sienkiewicza

Henryk Sienkiewicz (1846–1916)

Pisarz, patriota, laureat Nagrody Nobla i twórca słynnych powieści historycznych

Dzieciństwo i młodość

Henryk Sienkiewicz urodził się 5 maja 1846 roku w Woli Okrzejskiej (dzisiejsze woj. lubelskie), w rodzinie ziemiańskiej. Miał sześcioro rodzeństwa. Jako dziecko był chorowity, ale od najmłodszych lat uwielbiał czytać.

Po przeprowadzce do Warszawy uczęszczał do gimnazjum, a następnie studiował w Szkole Głównej w Warszawie – filozofię, historię i prawo. Studiów jednak nie ukończył.

Kariera pisarska i podróże

Sienkiewicz rozpoczął pracę jako dziennikarz i felietonista. W 1876 roku wyjechał do Stanów Zjednoczonych, skąd przesyłał reportaże do polskich gazet. Podróże te wywarły duży wpływ na jego późniejszą twórczość.

Po powrocie do Europy zaczął tworzyć na wielką skalę. Pisał nowele, m.in. „Janko Muzykant”, „Latarnik”, „Sachem”, ukazujące losy zwykłych ludzi i mające głęboki wymiar moralny.

Najsłynniejsze dzieła

Henryk Sienkiewicz zasłynął jako autor wielkich powieści historycznych, pisanych w okresie zaborów, by umacniać ducha narodowego Polaków.

• „Ogniem i mieczem” (1884) – o walce Polaków z Kozakami
• „Potop” (1886) – opowieść o najazdach szwedzkich
• „Pan Wołodyjowski” (1888) – dramatyczna obrona granic Rzeczypospolitej

Te trzy powieści tworzą słynną „Trylogię”, uznawaną za jeden z fundamentów polskiej literatury patriotycznej.

Inne znane utwory:

• „Krzyżacy” (1900) – o walce z zakonem krzyżackim
• „Quo vadis” (1896) – historia miłości rzymskiego patrycjusza i chrześcijanki w czasach Nerona
• „W pustyni i w puszczy” (1911) – jedyna powieść dla młodzieży; opowieść o przygodach Stasia i Nel w Afryce

Nagroda Nobla

W 1905 roku Henryk Sienkiewicz został pierwszym Polakiem, który otrzymał literacką Nagrodę Nobla. Uznano go za pisarza, który w niezwykły sposób ukazał siłę ducha narodu i wartość tradycji.

„Głoszono niejednokrotnie śmierć narodów – ja jestem żywym dowodem, że Polska żyje.”

Patriotyzm i działalność społeczna

Mimo że Polska znajdowała się pod zaborami, Sienkiewicz aktywnie działał na rzecz ojczyzny. Wspierał ofiary wojen, zakładał szkoły polskie i organizował zbiórki pieniędzy dla rodaków.

Podczas I wojny światowej wyjechał do Szwajcarii, gdzie współtworzył Komitet Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce.

Śmierć i pamięć

Henryk Sienkiewicz zmarł 15 listopada 1916 roku w Vevey w Szwajcarii, mając 70 lat. W 1924 roku jego prochy zostały sprowadzone do Polski i złożone uroczyście w katedrze św. Jana w Warszawie. Pogrzeb stał się wielką manifestacją patriotyczną w II Rzeczypospolitej.

Ciekawostki o Sienkiewiczu

• Był jednym z pierwszych Polaków, którzy odwiedzili Dziki Zachód w USA – w felietonach opisał życie Indian i pionierów.
• „Quo vadis” zostało przetłumaczone na ponad 50 języków i wielokrotnie ekranizowane, również w Hollywood.
• Łączył realizm z romantycznymi wartościami, takimi jak bohaterstwo, poświęcenie i miłość do ojczyzny.
• Jego nazwisko nosi wiele szkół w Polsce, w tym Szkoła Podstawowa nr 127 w Warszawie.
• Mimo że pisał ponad 100 lat temu, jego książki są nadal chętnie czytane, a cytaty z „Trylogii” zna wielu Polaków, nawet jeśli nigdy jej nie czytali.